12.. Kompozisyon 3
Örnek için aşağıda Conan çizgi romanının "Tanrıların kanı" macerasından bir sayfanın eskizini yeniden çizdim. Sayfa kurallara uygun olarak tasarlanmış hareketli bir kompozisyon örneğidir. Yönler doğrudur. Güç dengesi dağılımı iki öge arasında dikkatlice yapılmıştır Sayfa içinde hareketli öge unsurlarının dağılımı denge unsurlarıyla kontrol edilmektedir. En sakin olan bilk karede bile konuşma balonunun abartılı çizimi ile hareketlilik sağlanmış ve sayfanın devamına taban oluşturmuştur. Efektli değilde dairesel çizilmiş bir balon ve içinde sakin anlamlı bir kelime ile verilseydi, sakin bir akşamda ev manzarası haline dönüşecekti. Oysa bu şekilde gerginliğe ilk adım atılmış olur. İkinci karede gerginlik daha da arttırılmak için yakın plan kullanılır. Üçüncü karede gerginliğin esas nedeni sayısal abartı eklenerek güçlenir. Konuşmalardaki efektli balonlarla desteklenen hareketlilik zirvededir. Dördüncü karede enerjinin boşalması sağlanır ve son karede adamın kaçışı ile o sayfadaki enerji diğer sayfaya aktarılır. Kompozisyon ile hem kare içlerinde enerji biriktirilir. hem bu enerji tüm sayfaya yayılır hemde bir sonraki sayfaya aktarılır.
Kompozisyonda 3 ana tasarım ögesi vardır. Kare: Dengeyi temsil eder. Üçgen: Yaratıcılık ve Daire: Estetik değerler için kullanılır. Bu değerlerin nasıl kullanılacağı sanat eğitimlerinde uzun dönemlere yayılarak uygulamalı olarak anlatılmaktadır. Sanat dilinin temellerini oluşturan parçalardan biridir. O nedenle herşeyi bu sayfalara sığdırmak mümkün değil fakat çok kısa da olsa bahsetmekte fayda buluyorum.
Çevremizdeki tüm nesneler olabilecek en az yüzey içine sığdırılabilir. Daha doğrusu olabilecek en yüzeyli formlar içine paketlenebilir. 2 boyutta daire, kare yada dikdörtgen ve üçgen olan bu biçimler 3. boyutta da bunların prizmatik halleri olacaktır. İnsanlarda bu nesnelere dahildir. tek tek de formlar oluşturularken bir araya gelip yeni bir kütle olabilirler. Bu kütlelerin en az yüzeyle olabilecekleri formlardır bu anlattıklarımız.
Kare yada dikdörtgenin kenar çizgilerini uzatın, dengelerinin bozulmadığını çizgilerin karalılıklarını koruduklarını ve benzer formlar oluşturarak çoğaldıklarını görürsünüz. Üçgen bir for özelliklede eşit kenarlı olmadığı hallerde son derece özgür çoğalacaktır. Çok farklı biçimler üretecek ve yeni alanlar yarataxaktır. Dairesel formlar se yan yana gelemezler. tek ve bencildirler. Estetik değerleri bu halleri tetikler. Tek başlarına bitmiş haldedirler ve çoğaltılsalar bile dairesel formaları ilk akılda kalandır. çevresiyle olan ilişkilerinde tamamlayıcı olan daime insan gözü olacaktır.
Diğer yanda objeler ( insanlarda bu obje tanımına dahil ) gerek uzantılarıyla işaret ederek, gerekse bakış ve hareketleriyle yönlendirerek de sanal bir form oluşturabilirler. Yukarıdaki üç adam bakışları ve duruş yönleriyle yaptıkları gibi. Bu da kompozisyonun önemli bir yardımcısdır. hareketin yönünü izleyiciye bu şekilde aktarırız. doğru kullanılması halinde de tüm öyküdeki devamlılığı sağlarız. Öykü bir solukta okunur ve izlenir. Daha da önemlisi doğru algılamnın verdiği rahatlık bnedeniyle defalarca okunabilir büyük bir ihtimalle de arşiv olarak saklanır. Bunda iki boyutlu bir izleme alanında yaratılmış olan üçüncü boyut efekti de çok etkilidir. Adına da perspektif diyoruz. Üzerine eklenen ışık gölge ve renk değerleri ise sonucu pekiştirecektir. Sırasıyla inceleyelim..